جریان‌های جتی چه هستند؟

جریان‌های جتی بادهای با سرعت بالا ( معمولا بین ۱۲۸ تا ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت اما حتی گاهی اوقات بیش از ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت) هستند که حدود ۸ تا ۱۱ کیلومتر بالاتر از سطح زمین از غرب به شرق می‌وزند.

چگونه کشف شدند؟

فوران آتشفشان کراکاتوا در اندونزی در ۱۸۸۳ اولین حادثه از این دست بود که در سطح جهانی گزارش شد. خاکستر و گردو خاک ناشی از فوران تا فاصله ۸۰ کیلومتری در هوا پرتاب می‌شد و بسیاری از ناظران شاهد خسوف و کسوف‌های واضح و شفق‌های رنگارنگ بودند. دیوید پایل، استاد آتش‌فشان شناسی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: "تا دسامبر ۱۸۸۳ تقریبا در همه نقاط کره زمین می‌توانستی انتظار داشته باشی تاثیراختلال‌های ناشی از این فوران را ببینی."

به دنبال رویت این پدیده‌ها به طور گسترده در سراسر جهان "انجمن سلطنتی انگلستان برای پیشبرد علوم طبیعی" از مردم خواست مشاهدات بیشتری گزارش دهند. این اولین نمونه از "دانشوری شهروندی" بود که زیر نظر یک کمیته سازماندهی شد و فرانسیس رولو راسل، هواشناس انگلیسی بیش از ۸۰۰ مشاهده را به دقت مورد بررسی قرار داد. او با استناد بر این مشاهدات نشان داد اثرات اپتیکی فوران آتشفشان یک دور کامل به دور مناطق گرمسیری گشته است و سرعت باد را ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت تخمین زد.

•